KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ

“Riski tanımlarken asıl önemli olan onu yönetmek ve doğru riskleri almaktır.”

Risk bir kuruluşun hedefleri üzerindeki belirsizlik etkisidir. Bu etki pozitif yada negatif olabilir ama buradaki önemli nokta hedeflerden sapma belirsizliğidir. Risk Yönetimi’nin temelinde de aslında bu belirsizliği olabildiğince azaltmak yatar. Belirsizlikleri ortadan kaldırıp organizasyonları bir şekilde gelecek için olası senaryolara hazırlıklı hale getirmeliyiz.
Kurumsal Risk Yönetimi’nin modern anlamda ortaya çıkmasının arkasında yatan esas gelişme 1990’lı yılların başında İngiltere’de başlayarak 2000’li yıllarda ABD’ye sıçrayan ve daha sonra dünyada her alanda görülen genelde yanlış, yanıltıcı ve hileli finansla raporlamalar ve bunları izleyen büyük şirket yolsuzlukları ve iflaslardır.
80’lerin ortalarından başlayarak, 2008’teki finans krizine kadar önceki 20 yılda global ekonomi hep yükselen bir trend izledi. Yüksek kar marjları, genişleyici para politikaları, finans piyasalarında sürekli bir verimlilik artışı ve büyüme vardı. Böylesi bir ortamda “Risk İştahı” sürekli arttı ve kontrolü etkin sağlanmayan süreçlerin sonucunda 2007’deki ABD emlak piyasası krizi ve 2008’teki global finans krizi yaşandı.
Yaşanan sistemik krizler Kurumsal Risk Yönetimi’ni bir çok anlamda geliştirmişlerdir. İlk olarak ülkeler krizlerden ders çıkararak yasal düzenlemeler yaptılar. İkinci olarak şirketlerin mevcut ortakları ve kreditörleri kendilerini korumaya almak için Kurumsal Risk Yönetimi’ne ihtiyaç duyduklarını farkettiler. Son olarak da Kurumsal Risk Yönetimi’nin kendisinin aslında finansal krizlerden korunmanın yolu olduğunun kabul edilmesidir. Riskin önceden teşhisine ve yönetimine yönelik sistemler sayesinde, şirketler finansal krizlerden kaynaklanan şoklara daha dayanıklı hale gelirler.
Finans piyasalarının tamamen küreselleşmesi ve teknolojik gelişmelerin sonucunda dünyada bilgi akışının iyice hızlanması ile artık önemli olan önümüzdeki riskleri tahmin edip, öngörebilmek ve bunlar gerçekleşmeden önce aksiyon planlarını hazır etmek oldu. Öte yandan risklerini proaktif olarak yönetemeyen şirketlerde Risk Yönetimi “Kriz Yönetimi”ne dönüştü.
Kurumsal Risk Yönetimi kavramı en basit açıklaması ile organizasyonların hedeflerine ulaşmasına engel olacak tüm risklerinin tanımlanması, önceliklendirilmesi ve yönetilmesidir. Kurumlar süreçlerini ve faaliyetlerini etkileyen risk seviyesini iyi anlamak zorundadırlar. Risk Yönetimi, kurumlara hedeflerine ulaşmaları için sürprizleri ortadan kaldırmaları ve fırsatları kaçırmamaları için süreçler ve yöntemler geliştirir. İyi düzenlenmiş bir risk yönetimi programı hesaplanmış ve kurgulanmış riskleri alabilmeleri için kurumlara aynı zamanda ölçülü bir cesaret verir.
Unutmamak gerekir ki, Kurumsal Risk Yönetimi’ni nasıl uygulayacağımıza dair tek bir reçete yoktur. Çünkü bir çok kavram ve değişken kurumun kültürüne, onu yönetenlere ve önündeki fırsatlara göre şekillenmelidir. İyi risk yönetimi aslında bir anlamda seçenekler yönetimidir. Gelişmiş risk yönetim standartlarının bir kurumda uygulanmaya konması zamanla hedeflenen olgunluk seviyesine ulaşacak, aşamalarla sürekli olarak geliştirilen bir süreçtir.
2013’de yürürlüğe giren Yeni Türk Ticaret Kanunu da Kurumsal Yönetim ve Risk Yönetimi’ni detaylı bir şekilde tanımlanmış ve SPK’ya çok sayıda yeni tedbirler alma ve yaptırımlar uygulama yetkisi verilmiştir. Yeni düzenlemeler; “Riskin Erken Teşhisi Komitesi”nin varlığını; şirketlerin risklerini analiz etmesi ve bunları düzenli olarak takip ederek yönetmesini, özellikle halka açık şirketler için bir zorunluluk haline getirmiştir.
Günümüzde Kurumsal Risk Yönetimi’ni ülkemizde tetikleyen unsurların başında yönetim kademesi üzerindeki hukuksal ve finansal artan yükümlülükler ve yasal düzenlemeler geliyor. Ancak şirket yöneticilerini bu alana yönlendiren nedenler sadece kanunlarla sınırlı değil. Sektörde artan rekabet, düşük kar marjları nedeni ile operasyonel süreçlerin daha iyi yönetilmesi gerekliliği, uluslararası operasyonlardaki artış, yeni yatırımlar ve global ekonomiye bağlılık gibi diğer önemli nedenler de var.
Risk farkındalığının kurumlarda yerleşmesi ve risk stratejilerinin oluşturulmaya başlaması artan rekabet ortamında şirketlerimizin varlıklarını devam ettirebilmeleri ve sağlıklı bir sürdürülebilirliğe ulaşmaları için çok gerekli. Bu amaçla yerli ve yabancı birçok şirkette halihazırda uygulanan risk yönetim stratejileri artık daha da yapılandırılmış olarak ve riske özel çözümlerle yönetiliyor. Birçok şirkette organizasyonel anlamda risk yönetimi profesyonellerinin ve departmanlarının sayısında artış gözlemliyoruz.
Bizler de Risk Yönetimi danışmanları olarak, şirketlerin ihtiyaçlarına uygun, kaynaklarını doğru kullanacakları özgün ve ekonomik risk çözümleri sunmakla yükümlüyüz. ERA Yönetim Danışmanlığı olarak amacımız, şirketlerde Risk Yönetimi yaklaşımının en yalın, en kolay adapte edilebilir ve en ekonomik şekilde uygulanmasıdır.
Risk yönetimi ve güncel riskler ve fırsatlar açısından sektör analizi, şirketin halihazırda karşılaştığı risk ve fırsatların detaylı tanımlanması, değerlendirmesi ve son olarak da tüm riskler için iyileştirme planlarının ana hatlarıyla dizayn edilmesi adımlarını içeren bir “Kurumsal Risk Analizi” çalışması yapıyoruz. Ayrıca bu analiz sonucunda ana hatlarıyla belirlenen iyileştirmelerin risk özelinde detaylı çalışılması ve riskin kök sebeplerinin incelenerek özgün iyileştirme stratejilerinin oluşturulması adımını içeren “Risk Strateji Planlama” çalışmaları da sunuyoruz.
Özetle artık lokal risklerden bahsetmenin çok zor olduğu bir dünyada, organizasyonlar birbirini tetikleyen tehlike ve fırsatların olduğu bir iş ortamında ayakta kalmaya, dahası sürdürülebilir olarak büyümeye çalışıyorlar. Bunu yaparken hem çevreye ve yasal ortama uyum sağlamak hem de sürekli gelişim göstererek topluma faydalı olmak zorundalar. Öncelikli olarak kurum içi sistemlerin etkin olarak işler hale getirilmesine, sonrasında da uygun stratejiler ile rekabet ortamında doğru hamleler yapmaya ve finansal piyasalar oyuncuları olarak birbirimizin desteğine ihtiyacımız var.

Bikem KANIK
ERA Yönetim Danışmanlığı
Tel: (90-212) 272 04 64
www.era-consultancy.com