HALKA AÇILMA ve KOTASYON NEDİR?

Halka Açılma; hisse senetlerini satışa çıkardığını ilan eden bir şirketin tüm yatırımcılara hissedar olma yolunu açması faaliyetidir. Halka arz işlemi, şirketlerin ve bu şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa çıkarılmasıdır.

Şirketler farklı nedenlerle halka arz yöntemine başvurabilirler. Başarılı ve büyüme oranları yüksek olan şirketler faaliyetlerini genişletmek ve yatırımlarına fon sağlamak amacıyla; finansal kaynak açığı olan şirketler ise banka kredisi veya borçlanmaya başvurmadan yatırımlar yapabilmek ya da borçlarını ödeyebilmek için halka arz edilirler. Diğer taraftan yatırımcılar da, hisse senedi alarak borsada işlem gören şirketlerin değerlerine yatırım yapabilme fırsatı bulurlar. Halka arz özellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğuran bir yöntemdir.

Halka arz; birincil ve ikincil halka arz olmak üzere ikiye ayrılır. Daha öncesinde halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz işlemi, birincil halka arz; daha önceden halka arz edilmiş ancak ilkinde halka arz oranının düşük olması sebebiyle bu işlemin ikinci kez yapılması, ikincil halka arzdır.

Kotasyon, menkul kıymet borsalarında sürekli işlem görmesi talep edilen sermaye piyasası araçlarının ilgili şartları (kotasyon kriterleri) taşımaları durumunda ilgili pazar listesine kayıt edilmesi ve işlem görmesinin kabul edilmesidir.

BORSA İSTANBUL KOTASYON KRİTERLERİ

Borsa İstanbul A.Ş. (“BIST“) tarafından 29 Aralık 2023 tarihinde Kotasyon Yönergesi’nde yapılan değişiklik ve güncellemelerle Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar için uygulanacak kotasyon şartları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: 

1. Yıldız Pazar’da kota alınacak ortaklıkların halka arz edilen paylarının asgari piyasa değeri 300.000.000 TL’den 1.000.000.000 TL’ye,
2. Ana Pazar’da kota alınacak ortaklıkların halka arz edilen paylarının asgari piyasa değeri 75.000.000 TL’den 250.000.000 TL’ye,
3. Alt Pazar’da kota alınacak ortaklıkların halka arz edilen paylarının asgari piyasa değeri ise 40.000.000 TL’den 100.000.000 TL’ye

çıkarılmıştır.

Bu değişiklklerle birlikte, halka arz edilen payların ortaklığın sermayesine oranına ilişkin eşik, Yıldız Pazar için %15’ten %10’a düşürülmüştür.

Bu kapsamda yeni kotasyon kriterleri aşağıdaki şekilde belirlenmiş olup; Yıldız Pazar için yapılan kotasyon başvurularında, dönem kârı ve/veya özsermaye/sermaye oranı şartlarını sağlayamayan ortaklıkların paylarının BIST Yönetim Kurulu’nun takdirine bağlı olarak kota alınabilmesi için aranan şartlardan olan halka arz edilen payların asgari piyasa değerine ilişkin eşik 500.000.000 TL’den 1.500.000.000 TL’ye çıkarılmıştır. Borsa İstanbul Kotasyon Yönergesine https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/145/yonergeler bağlantısından ulaşabilirsiniz.

	Yıldız Pazar	Ana Pazar	Alt Pazar
Halka arz edilen payların piyasa değeri	Asgari 1 milyar TL	Asgari 250 milyon TL	Asgari 100 milyon TL
Halka arz edilen payların sermayeye oranı	Asgari %10	Asgari %20	Asgari %25
Dönem kârı gerekliliği	Son iki yıl	Son iki yıl	Son iki yıl
Özsermaye / sermaye oranı	1’den büyük	1’den büyük	1,25’ten büyük

Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından  29.12.2023-82 Sayılı Bülten ile Duyurulan İlk Halka Arzlar İçin Belirlenen Kriterler 

SPK tarafından yapılan yeniden değerleme sonucu, 2024 senesinde ilk halka arzlarda aranacak bazı mali şartlar 29 Aralık 2023 tarihli ve 2023-82 sayılı SPK Bülteni ile aşağıdaki şekilde güncellenmiştir:

Kayıtlı Sermaye Sistemine Geçiş

Kayıtlı sermaye sistemine geçiş 2023 yılında 30.000.000.-TL olan gerekli asgari sermaye tutarı 2024 yılı için 100.000.000 TL olmuştur. 

Mali Performans Kriterleri

SPK düzenlemelerine uygun olarak hazırlanmış ve özel bağımsız denetimden geçmiş yıllık mali tablolar uyarınca sağlanması gerekli tutarlar aşağıda şekilde belirlenmiştir: 

– 2023 yılı için: (a) aktif toplamı minimum 1.500.000.000 TL,  (b) net satış hasılatı minimum 750.000.000 TL

– 2022 yılı için: (a) aktif toplamı minimum 450.000.000 ve (b) net satış hasılatı minimum 270.000.000 TL

Sermaye Artırımı Yoluyla Satışa Hazır Bekletilecek Paylar

Payları ilk defa halka arz edilecek şirketlerin ek satış hariç halka arz edilecek paylarının halka arz fiyatı baz alınarak hesaplanacak piyasa değerinin 500.000.000 TL’nin altında olması hâlinde, izahname onayı öncesi halka arz edilecek payların nominal değerinin %25’ine denk gelen eden payların ortakların yeni pay alma hakları tamamen kısıtlanarak satışa hazır bekletilmesi gerekmektedir. Fiyat aralığı ile talep toplanması durumunda, söz konusu eşiğin hesaplanmasında, fiyat aralığının alt sınırı esas alınacaktır. Bu eşik, 2023 yılı için 231.903.989 TL olarak belirlenmişti.

Aracı Kurumların Yüklenim Sorumluluğu

Payları ilk defa halka arz edilecek şirketin ek satış hariç halka arz edilecek paylarının halka arz fiyatı baz alınarak hesaplanacak piyasa değerinin,

– 400.000.000 TL’nin altında olması halinde, satılamayan payların tamamı için ve

– 400.000.000 TL ile 800.000.000 TL arasında olması halinde, satılamayan payların 400.000.000 TL’ye kadar olan kısmının tamamı, aşan kısmının ise yarısı için halka arzda satışa aracılık eden yetkili kuruluşların halka arz fiyatı üzerinden bu payları satın alacağına ilişkin olarak şirkete karşı yüklenimde bulunması gerekmektedir.

Not: Yukarıda yer alan eşikler 2023 yılı için sırasıyla 150.000.000 TL ve 150.000.000 TL ile 250.000.000 TL arası şeklinde belirlenmişti.